% @book{bg_khm_1819-2, % author = "Br{\"{u}}der Grimm", % title = "{K}inder- und {H}ausm{\"{a}}rchen. % {G}esammelt durch die {B}r{\"{u}}der {G}rimm. % {Z}weiter {B}and. {M}it zwei {K}upfern. % {Z}weite vermehrte und verbesserte {A}uf{"|}lage", % publisher = "Gedruckt und verlegt bei G.\,Reimer", % address = "Berlin, Germany", % year = "1819", % volume = "2", % language = "German", % } % % Originaltext f"ur das LaTeX-Quelldokument % bearbeitet und redigiert von A. Tokunaga am 03. Februar 2003 % und "uberpr"uft von Y. Nagata am 13. Februar 2003 % %%% Besonderheiten f"ur den Fraktursatz: %% "| zur Vermeidung von Ligaturen; %% (Eingabe: e.g. auf"|fressen und Hof"|leute %% statt auffressen und Hofleute) %% "| auch f"ur das sogenannte runde s -- oder Schluss s -- im %% Kompositum (ansonsten wird dieses durch LaTeX -- und khm.sty -- %% von dem langen s richtig unterschieden und gesetzt); %% (Eingabe: e.g. Aus"|gang statt Ausgang) %% {} f"ur das runde s au"ser Komposita; %% (Eingabe: e.g. s{}' statt s') %% {\ck} f"ur ,,ck``, das bei der Silbentrennung am Zeilenende %% in die Form ,,k-k`` umgewandelt werden soll. % % Der erste M"archentext in jedem Band (i.e. ,,Der Froschk"onig % oder der eiserne Heinrich`` und ,,Der Arme und der Reiche``) % und der erste Kinderlegendentext (i.e. ,,Der heilige Joseph % im Walde``) sind mit einem Versalsatz geschm"uckt im Orginal. % Bei all den anderen Texten ist jede erste Zeile einger"uckt. % \maerchentitel{De wilde Mann} % 136. %S.245 % De wilde Mann. %S.245 Et was emoel en wilden Mann, de was verw"unsket un genk %S.245 bie de Bueren in den Goren (Garten) un in't Korn un moek alles %S.245 to Schande. Do klagden se an eeren Guts"|heeren, se k"onnen %S.245 eere Pacht nig mehr betalen, un do leit de Guts"|heer alle J"agers %S.245 bie ene kummen, we dat Dier fangen k"onne, de soll 'ne graute %S.245 Belohnung hebben. Do k"ummt do en ollen J"ager an, de segd, %S.245 he w"ull dat Dier wull fangen; do m"ott se em 'ne Pulle met Fusel %S.245 (Branntwein) un 'ne Pulle met Wien un 'ne Pulle met Beer %S.245 gierwen (geben), de settet he an dat Water, wo sik dat Dier %S.245 alle Dage w"askt. Un do geit he achter en Baum stohn, do k"ummt %S.245 dat Dier un drinket ut de Pullen, do leckt et alle de Mund un %S.245 kickt her"um, ov dat auck well s"uht. Do werd et drunken, un do %S.245 geit et liegen un schl"opd; do geit de J"ager to un bind et an H"anden %S.245 un F"oten, do weckt he et wier up un segd: {\oq}du wilde Mann, %S.245 goh met, s"ok sast du alle Dage drinken.{\cq} Do nimmt he et mit %S.245 noh dat adli{\ck}e Schlo"s, do settet se et do in den Thornt un de %S.245 Heer geit to andre Nobers, de s"ollt seihn (sehen), wat he f"or'n %S.245 Dier fangen hed. Do spierlt ene von de jungen Heerens met'n %S.245 Ball un let de in den Thornt fallen un dat Kind segd: {\oq}wilde %S.245 Mann, schmiet mie den Ball wier to;{\cq} do segd de wilde Mann: %S.245 {\oq}den Ball most du s"olvst wier hahlen.{\cq} {\oq}Je, segd dat Kind, %S.245 ick heve kinen Schl"urtel.{\cq} -- {\oq}Dann mack du, dat du bie dien %S.245 Moder eere Tasken k"ummst un stehl eer den Schl"urtel.{\cq} -- Do %S.245 schl"ut dat Kind den Thornt orpen un de wilde Mann l"opd derut; %S.246 do f"ank dat Kind an to schreien: {\oq}o wilde Mann, bliev doch %S.246 hier, ick kriege s"us Schl"age.{\cq} Do niermt de wilde Mann dat %S.246 Kind up de Na{\ck}en un lopd darmet de Wildni"s herin; de wilde %S.246 Mann was weg, dat Kind was verloren! De wilde Mann de %S.246 t"ut dat Kind en schlechten Kiel (Kittel) an un schickt et noh den %S.246 G"orner an den Kaisers Hof, do mot et frogen, ov de kinen G"orners-Jungen %S.246 van dohn (n"othig) hed? Do segd de, he w"ore so %S.246 schmeerig antro{\ck}en, de annern wullen nig bie em schlopen. Do %S.246 seg he, he wull in't Strauh liegen, un geit alltied des Morgens %S.246 fr"oh in den Goren, do k"ummt em de wilde Mann entgiergen, do %S.246 seg he: {\oq}nu waske die, nu k"amme die!{\cq} un de wilde Mann %S.246 m"ackt de Goren so sch"on, dat de G"orner et s"olvst nig so gut %S.246 kann. Un de Prinzessin s"ut alle Morgen den sch"onen Jungen, do %S.246 seg se to den G"orner, de kleine Lehrjunge s"oll eer en Busk Blomen %S.246 brengen. Un se fr"og dat Kind, van wat f"or Standt dat et %S.246 w"ore; do seg et, ja, dat w"us et nig, do giv se em en broden %S.246 Hohn vull Ducoeten. Es he in k"ummt, giv he dat Geld sinen %S.246 Heeren un seg: {\oq}wat sall ick do met dohn, dat bruckt ji men.{\cq} %S.246 Un he moste eer noh enen Busk Blomen brengen, do giv se em %S.246 'ne Aant (Ente) vull Ducoeten, de giv he wier an sinen Heeren. %S.246 Un do noh en moel, do giv se em 'ne Gans vull Ducoeten, de %S.246 giv de Junge wier an sinen Heeren. Do meent de Prinzessin, he %S.246 hev Geld, un he hev nix, un do hierothet se em in't geheem, un %S.246 do weeret eere Oeldern so beise un setten se in dat Brauhuse, do %S.246 mot se sick met spinnen ern"ahren, un he geit in de K"u{\ck}e un helpt %S.246 den Kock de Broden dreien un steld manxden (zuweilen) en St"uck %S.247 Fleesk un brengd et an sine Frau. %S.247 Do k"ummt so'n gewoltigen Krieg in Engelland, wo de Kaiser %S.247 hin mott un alle de grauten Heerens, do segd de junge Mann, %S.247 he wull do auck hen, ov se nig noh en Perd in Stall hedden, un %S.247 se saden, se hedden noh ent, dat g"onk up drei Beenen, dat w"or %S.247 em gut genog. He settet sick up dat Perd, dat Perd dat geit %S.247 alle: husepus! husepus! Do k"ummt em de wilde Mann in de %S.247 m"ote (entgegen), do d"ot sick so'n grauten Berg up, do sind wull %S.247 dusend Regimenter Soldaten un Offzeers in, do d"at he sch"one %S.247 Kleeder an un krigd so'n sch"on Perd. Do t"ut (zieht) he met %S.247 alle sin Volk in den Krieg noh Engelland, de Kaiser enf"ank en %S.247 so fr"ondlick un begerd en, he m"og em doh biestoen. He gewinnt %S.247 de Schlacht un verschleit alles. Do d"at sick de Kaiser so bedanken %S.247 v"or em un fr"agd, wat he f"or'n Heer w"ore, he segd: {\oq}dat froget %S.247 mie men nig, dat kann ick ju nig seggen.{\cq} He ritt met sin %S.247 Volk wier ut Engelland, do k"ummt em de wilde Mann wier entgiergen %S.247 un d"ot alle dat Volk wier in den Berg, un he geit wier %S.247 up sien dreibeenige Perd sitten. Do seget de Luide: {\oq}do k"ummt %S.247 usse Hunkepus wier an met dat dreibeenige Perd,{\cq} un se froget: %S.247 {\oq}wo hest du achter de Hierge (He{\ck}e) l"agen un hest schlopen?{\cq} %S.247 {\oq}Je, segd he, wenn ick der nig w"or west, dann h"adde et in Engelland %S.247 nig gut gohn!{\cq} Se segget: {\oq}Junge, schwieg stille, s"us %S.247 giv die de Heer wat upd' Jack.{\cq} -- Un so genk et noh tweenmoel %S.247 un ton derdenmoel gewient he alles; do kreeg he en Stick in den %S.247 Arm, do niermt de Kaiser sinen Dock (Tuch) und verbind em de %S.247 Wunden. Do neidigt (n"othigt) se em, he m"og do bliewen, {\oq}ni, %S.248 ick bliewe nig bie ju, un wat ick sin, geit ju nig an.{\cq} Do k"ummet %S.248 em de wilde Mann wier entgiergen un deih alle dat Volk %S.248 wier in den Berg un he genk wier up sin Perd sitten un genk %S.248 wier noh Hues. Do lachten de Luide un segden: {\oq}do k"ummt %S.248 usse Hunkepus wier an, wo hest du doh l"agen un schlopen?{\cq} He %S.248 seg: {\oq}ick heve f"orwohr nig slopen, nu is ganz Engelland gewunnen %S.248 un et is en wohren Frerden (Frieden).{\cq} %S.248 Do segde de Kaiser von den sch"onen Ritter, de em hev biestohen; %S.248 do seg de junge Mann to en Kaiser: {\oq}w"ore ick nig bie %S.248 ju west, et w"ore nig guet gahen.{\cq} Do will de Kaiser em wat %S.248 upn Bu{\ck}el gierwen, {\oq}ji, seg he, wenn ji dat nig gleiwen willt, %S.248 will ick ju minen Arm wiesen;{\cq} un asse he den Arm wiest un %S.248 asse de Kaiser de Wunde s"ut, do wert he gans verw"undert un %S.248 segd: {\oq}villicht b"ust du Gott s"olvst ader en Engel, den mie Gott %S.248 toschickt hev{\cq} un bat em "um Verzeihn"u"s, dat he so grov met em %S.248 handelt h"adde, un schenket em sin ganse Kaisers Gut. Un de %S.248 wilde Mann was erl"oset un stund ase en grauten K"unig f"or %S.248 em un vertelde em de ganse Sa{\ck}e, un de Berg was en gans %S.248 K"unigs-Schlo"s un he trock met sine Frau derup, un lerweten %S.248 vergn"ogt bis an eeren Daud. %S.248 %% %% ============================================================ %% Liste der im Originaltext enthaltenen zu korrigierenden %% W"orter, Interpunktions- und Anf"uhrungszeichen, usw. %% ============================================================ %% Seite 245, Zeile 5 %% [falsch] %% bie ene kummen, we dat Dier fangen k"onne, de soll 'ne graute %S.245 %% [richtig] %% bie ene kummen; we dat Dier fangen k"onne, de soll 'ne graute %S.245 %% %% Seite 245, Zeile 15 %% [falsch] %% goh met, s"ok sast du alle Dage drinken.{\cq} Do nimmt he et mit %S.245 %% [richtig] %% goh met, s"ot sast du alle Dage drinken.{\cq} Do niermt he et mit %S.245 %% %% Seite 245, Zeile 20 %% [falsch] %% Mann, schmiet mie den Ball wier to;{\cq} do segd de wilde Mann: %S.245 %% [richtig] %% Mann, schmiet mie den Ball wier to{\cq}; do segd de wilde Mann: %S.245 %% %% Seite 245, Zeile 21 %% [falsch] %% {\oq}den Ball most du s"olvst wier hahlen.{\cq} {\oq}Je, segd dat Kind, %S.245 %% [richtig] %% {\oq}den Ball most du s"olvst wier hahlen.{\cq} -- {\oq}Je{\cq}, segd dat Kind, %S.245 %% %% Seite 245, Zeile 22 %% [falsch] %% ick heve kinen Schl"urtel.{\cq} -- {\oq}Dann mack du, dat du bie dien %S.245 %% [richtig] %% {\oq}ick heve kinen Schl"urtel.{\cq} -- {\oq}Dann mack du, dat du bie dien %S.245 %% %% Seite 246, Zeile 12 %% [falsch] %% seg he: {\oq}nu waske die, nu k"amme die!{\cq} un de wilde Mann %S.246 %% [richtig] %% seg he: {\oq}nu waske die, nu k"amme die!{\cq}, un de wilde Mann %S.246 %% %% Seite 247, Zeile 20 %% [falsch] %% usse Hunkepus wier an met dat dreibeenige Perd,{\cq} un se froget: %S.247 %% [richtig] %% usse Hunkepus wier an met dat dreibeenige Perd{\cq}, un se froget: %S.247 %% %% Seite 247, Zeile 22 %% [falsch] %% {\oq}Je, segd he, wenn ick der nig w"or west, dann h"adde et in Engelland %S.247 %% [richtig] %% -- {\oq}Je{\cq}, segd he, {\oq}wenn ick der nig w"or west, dann h"adde et in Engelland %S.247 %% %% Seite 248, Zeile 12 %% [falsch] %% upn Bu{\ck}el gierwen, {\oq}ji, seg he, wenn ji dat nig gleiwen willt, %S.248 %% [richtig] %% upn Bu{\ck}el gierwen. {\oq}ji{\cq}, seg he, {\oq}wenn ji dat nig gleiwen willt, %S.248 %% %% Seite 248, Zeile 13 %% [falsch] %% will ick ju minen Arm wiesen;{\cq} un asse he den Arm wiest un %S.248 %% [richtig] %% will ick ju minen Arm wiesen{\cq}; un asse he den Arm wiest un %S.248 %% %% Seite 248, Zeile 16 %% [falsch] %% toschickt hev{\cq} un bat em "um Verzeihn"u"s, dat he so grov met em %S.248 %% [richtig] %% toschickt hev{\cq}, un bat em "um Verzeihn"u"s, dat he so grov met em %S.248